Het is niet verrassend dat een reis veranderingen teweegbrengt. Kijken naar anderen, door de ogen van anderen reflecteren op jezelf en jouw wereld. Het ervaren van eenzaamheid, ongemakken en verdriet, maar ook het echte, intense genieten dat daar tegenover staat. Een gevoel van geluk dat je hart laat bewegen, een gevoel dat je laat wensen dat dit moment eeuwig duurt. Een gevoel dat ik erg ken van mijn reis afgelopen jaar en associeer met vrijheid en het los zijn van mijn bestaan in Nederland. Natuurlijk heeft dit te maken met de veranderingen die het reizende leven met zich meebrengt, maar ik geloof niet dat daarmee alles is gezegd.
Op een van mijn laatste avonden in Colombia besef ik mij waar dat verschil misschien ook een beetje in zit. Het is een Colombiaan die zich met verbazing uitspreekt over salsadansende Europeanen en het verschil ervan met de dansende Latino. In Europa volgt men de regels en de passen. Bepaalde onderdelen van de dans behoren bepaalde onderdelen van de muziek toe. De Colombiaan snapt het niet: salsa gaat over voelen, muziek gaat over voelen. Het heeft met regels niets te maken. Natuurlijk is er een bepaald kader waarbinnen iets salsa heet, maar het gaat om het voelen van de muziek en het bewegen zoals de muziek je laat bewegen. In Europa wordt dat voelen wellicht nog eens vergeten en wordt de salsa gedanst ‘zoals dat hoort.’ Kijk daarentegen naar de Colombiaan op de dansvloer (allemaal) en je snapt het verschil. Het is de waarheid: het zit in het bloed, het ritme stroomt erdoorheen, men voelt.
Gaat het nu over salsa of over levensstijl? Het lijkt mij een heldere metafoor. Als ik door de ogen van Latino’s naar Europa kijk, zie ik enerzijds de ‘hemel die Europa heet’, maar anderzijds, afgezien van bijvoorbeeld de economische voordelen, vooral een kilheid en beperktheid. Een strakke structuur en gebondenheid waardoor het moeilijk is om van gebaande paden af te wijken. Levens die bedacht zijn, waarin gedaan wordt wat gedaan moet worden, waarin je stevig in je schoenen moet staan om echt je eigen keuzes te maken. Paradoxaal genoeg ook een wereld waarin juist heel véél mogelijkheden zijn en waarin een overvloed aan keuzes bestaat. Meedraaien in de oppervlakkige snelheid waarin ons leven vaak terechtkomt, laat niet altijd toe om de diepte in te gaan en na te gaan wat ons écht beweegt.
Misschien stel ik het zwart-wit, en ik wil zeker niet beweren dat het leven in Latijns-Amerika beter is dan in Europa -want het leven hier in een gemeenschap brengt wellicht veel strakkere banden met zich mee- maar het zou leerzaam kunnen zijn ervan te proeven. Kijken naar de manier waarop de Latijns-Amerikaan soepel en met gevoel kan leven doordat de dag waarop geleefd wordt er nog echt iets toe doet, kan ons afstand laten nemen van ons eigen leven, van onze eigen overgereguleerde, soms doorgedraaide maatschappij. Een wereld waarin het leven zonder meer comfortabel is, maar waarin genoeg mensen zijn vergeten waar het eigenlijk om gaat, waarin zij doorgaan zonder nog te weten waarom.
Ik ook. Het is zo makkelijk om je te laten meeslepen in de afleidende drukte van alledag. Terug in Nederland verliest het moment zijn waarde. Al snel vergeet ik het voelen weer, althans, het leven naar mijn eigen gevoel.
Misschien is dat hoe ik mijn huidige reis naar Ecuador kan plaatsen: als een zoektocht naar een levensstijl. Naar wat mij blijkbaar van mijn eigen pad afbrengt en hoe ik er beter op kan blijven. Een zoektocht naar hoe ik echt mijn gevoel kan volgen en eigen keuzes kan maken binnen de grenzen van mijn wereld. Een zoektocht die ik naar mijn gevoel beter buiten die grenzen, zonder de alledaagse afleiding, kan uitvoeren.
Eigenlijk is het een grote dansles, en ben juist ik de Europeaan die nog niet dansen kan.
